Stóra skuldaniðurfærslan

1. Stóra Millifærslan byggir ekki á greiningu á viðfangsefninu. Vönduð vinnubrögð fælust í því að greina hver vandinn er og hvar hann liggur, og finna svo hagkvæmustu leiðir til að bregðast við honum. Markmið og skylda stjórnvalda á að vera að nota skattfé með sem skilvirkustum hætti og tryggja sem best heildarhag ríkissjóðs fyrir hönd almennings og komandi kynslóða. Ekki verður séð að Stóra Millifærslan, jafn stór og hún er, byggi á neinni alvöru greiningarvinnu eða kerfisbundnu mati á valkostum í stöðunni.
2. Hún byggir hins vegar á misskilningi. Þeir sem taka lán og kaupa fasteign standa uppi með eign og skuld, debet og kredit. Ef krónan okkar blessuð fellur verður verðbólga, sem þýðir að hver króna verður verðminni. Það hækkar á endanum upphæðir bæði eigna og skulda. Stóra Millifærslan gengur út á að „leiðrétta“ nafnhækkun skuldanna, alveg án þess að skoða hvort eignirnar hafi líka hækkað. Það er galið, vegna þess að verðmæti fasteigna langflestra sem keyptu 2004 eða fyrr hefur þrátt fyrir allt hækkað meira en skuldirnar. Stóra Millifærslan afhendir því fólki engu að síður mikla peninga úr ríkissjóði – þó að enginn sé „forsendubresturinn“.
3. Hún hjálpar alls ekki öllum. Stóra Millifærslan gerir ekkert fyrir leigjendur eða þá sem búa í búseturéttaríbúðum. Húsnæðissamvinnufélög eru raunar sérstaklega undanskilin „leiðréttingu“ í frumvarpinu, sbr. 3. mgr. 3. gr. þess.
4. Hún tekur ekki til námslána né annarra verðtryggðra lána. Ef hugmyndin er sú að „forsendubrestur“ hafi verið almennur og að hruni krónunnar megi líkja við „ófyrirsjáanlegar náttúruhamfarir“ eins og Framsóknarflokkurinn heldur (ranglega) fram, er erfitt að sjá rökin fyrir því að undanskilja námslán og önnur verðtryggð lán.
5. Hún hefur ekki verið fjármögnuð. Framsóknarflokkurinn talaði í kosningabaráttunni um að það væri einfalt að sækja fé til hrægamma og vogunarsjóða. Óhjákvæmilegt væri að „svigrúm“ myndaðist, upp á 300-800 milljarða, sem unnt yrði að galdra einhvern veginn til skuldara. Efndirnar á stóru orðunum eru þær að til stendur að afla 80 milljarða í ríkissjóð með nýjum skatti á skuldir (já, skuldir) stórra fjármálafyrirtækja, þar á meðal fallinna banka í slitameðferð. Ríkisstjórnin treysti sér ekki til að ná í þessa peninga í einu lagi, heldur er ætlunin að leggja skattinn á í fjögur ár og afla með því 20 milljarða á hverju ári. Þeim 20 milljörðum verður ráðstafað jafnóðum til niðurfærslu fasteignalána – ef Alþingi samþykkir þá ráðstöfun á fjárlögum hvers árs. Það er síðan háð tvennu: Að skattlagningin standist fyrir dómstólum, en næsta víst er að á það verður látið reyna; og því að föllnu bankarnir verði í slitameðferð í fjögur ár og að skattandlagið verði þar með fyrir hendi. Allt er þetta óvissu háð.
6. Hún gagnast best þeim betur stæðu og þeim sem eru í minnstum vanda. Stóra Millifærslan er nefnilega hvorki jafnandi aðgerð né hlutlaus (flöt), hún ýkir beinlínis ójöfnuð. Í fyrsta lagi er niðurfærslan í hlutfalli við upphæð láns, þannig að sá sem skuldaði mikið og átti stóra eign fær meira í sinn hlut en sá sem lét sér nægja hóflegra húsnæði og fór varlega í skuldsetningu. Sama gildir um tekjustigann: því meiri tekjur, því meiri niðurfærsla. Yfir 15% niðurfærslunnar, 12 milljarðar króna, fer til heimila með 12 milljónir eða meira í árstekjur. Í öðru lagi er ekkert tillit tekið til þess að eignir margra, einkum fólks á miðjum aldri og eldra, hafa hækkað meira en skuldirnar, eins og áður var minnst á. Í þriðja lagi dragast fyrri aðgerðir frá Stóru Millifærslunni. Þær aðgerðir voru einkum ætlaðar þeim sem voru í mestum vanda, og/eða voru útfærðar með þaki pr. heimili eða einstakling. Það þýðir að þeir sem fá mest núna eru þeir sem ekki voru í miklum vanda fyrir og/eða voru yfir viðmiðunarþaki fyrri aðgerða. Þannig er Stóra Millifærslan beinlínis hönnuð þannig að verst stadda fólkið sem hefur fengið mest hingað til – af því að þar var og er þörfin mest – fær minnst núna.
7. Hún er líkleg til að auka gjaldeyrisútstreymi, veikja krónuna og valda verðbólgu. Þegar svona stórum fjárhæðum er slakað út í hagkerfið, og þar af vænum hlut til vel stæðra heimila sem eru ekki í neinum fjárhagsvanda, leitar talsvert af þeim í ýmis konar valfrjálsa einkaneyslu ofarlega í þarfapýramídanum. Með öðrum orðum: flatskjái, snjallsíma, utanlandsferðir og Landcruiser-jeppa. Það eykur innflutning og veldur útstreymi gjaldeyris, sem síðan veikir krónuna og er verðbólguhvetjandi. Og þá hækkar aftur fjárhæð verðtryggðu lánanna okkar allra, í þeirri gamalkunnu hringekju sem krónan heldur okkur í.
8. Hún er á kostnað unga fólksins og skattgreiðenda framtíðarinnar. Ef unnt reynist að innheimta 80 milljarða í ríkissjóð með nýjum sköttum er vissulega möguleiki í stöðunni að verja því fé til að færa niður skuldir fólks sem var með verðtryggð fasteignalán 2008-2009. En annar – og skynsamlegri – valkostur er sá að nota hluta fjárins til að styðja velferðarkerfið, hjálpa þeim sem urðu verst úti vegna fasteignakaupa á árunum 2005-2008 og eiga svo talsverðan afgang eftir til að greiða niður skuldir ríkissjóðs og spara með því vaxtagreiðslur til frambúðar. Það er ungu fólki og skattgreiðendum framtíðar í hag. Sá hópur mun í reynd bera kostnaðinn af Stóru Millifærslunni með hærri sköttum og/eða lakari menntun og heilbrigðisþjónustu í framtíðinni en þyrfti að vera.

http://blog.pressan.is/vthorsteinsson/2014/03/31/atta-rok-gegn-storu-millifaerslunni/

 

kv

Slegg

Athugasemdir

[Sigurður (IP-tala skráð) 31.3.2014 kl. 20:53]

Vilhjálmur Þorsteinsson er samfylkingarmaður, ágætt að halda því til haga áður en lengra er haldið, en hér á eftir koma svo leiðréttingar við bullið hans.

1.Byggist á algeru skiningsleysi, þessi aðgerð snýst ekkert um að handvelja hverjir fá leiðréttingu og hverjir ekki heldur einmitt þvert á móti er aðferðarfræði Þorsteins og félaga hafnað, að aðeins þeir sem skuldsettu sig mest fái niðurfellt, en aðrir ekki.

Allir þeir sem keyptu á vissu tímabili fá leiðréttingu, ekki bara þeir sem tóku allt að láni og áttu aldrei neitt.

2. þetta er rangt, vegna þess að aðgerðirnar ná til hóps sem keypti þegar fasteignaverð var í hámarki, fasteignir hafa ekki hækkað að raunvirði síðan þá svo það er ekki um neinn gróða að ræða.

3. þessir hópar eru ekki með nein stökkbreytt húsnæðislán, svo eðlilega ná aðgerðirna ekki til þeirra, ekkert frekar en aðgerðir Vilhjálms og félaga árin 2009-13.

4. Sama og liður 3, þau lán falla ekki undir úrræðin núna neitt frekar en árin 2009-13 hjá Vilhjálmi og félögum.

5. Talar um að hún hafi ekki verið fjármögnuð, en útskýrir svo hvernig híun er fjármögnuð?

6. Allt gott og blessað þarna, skil ekki hvað er gagnrýnisvert við það að þau lán sem hækkuðu mest, lækki líka mest.

7. Vilhjálmur hlítur hér að vera að rugla saman leiðum núverandi ogh fyrverandi ríkisstjórnar.

Fólk fær enga peninga í hendurnar sem það getur notað í flatskjái eða annað, hins vegar var það síðasta ríkisstjórn sem gerði fólki kleyft að taka út 75 miljarða í grjóthötðum peningum, sem hægt var að nota í hvaða vitleysu sem var, þá hafði hvorki Vilhjálmur Þorsteinsson, né Már Guðmundsson nokkrar áhyggjur af verðbólgu né öðru því tengt.

Útsreymi gjaldeyris eykst að sjálfsögðu ekki neitt, enda höftin enn til staðar sem Vilhjálmur og félagar hertu í þrígang síðasta kjörtímabil.

8. Bara ef Vilhjálmur hefði haft þessar áhyggjur af skattgreiðendum framtíðarinnar þegar hann heimtaði af þjóðinni að hún sendi bretum og hollendingum 340 miljarða króna í erlendum gjaleyri upp í kröfur sem engin lagastoð var fyrir.

sexfalt hærri upphæð en heildar skuldaleiðréttingar allra heimila í landinu eiga að kosta, og það í alvöru gjaldeyri beinustu leið úr landi sem hefði ekki haft neinar jákvæðar hliðarafleiðingar á íslenskt efnahagslíf.

Fullkomlega marklaust maður þessi Vilhjálmur.

[Sleggjan og Hvellurinn, 1.4.2014 kl. 00:17]

Veðrými eykst við niðurfærslunna.

sl

[Sigurður (IP-tala skráð) 3.4.2014 kl. 00:02]

Það skiptir engu máli þótt veðrými aukist, nánast ekki nokkur maður fær greiðslumat fyrir lánum í dag.

Kröfur bankanna eru orðnar svo miklar, að það er gríðarlega erfitt fyrir fólk að fá lán, sérstaklega með nýjum lögum um greiðslumat fyrir flest öll neytendalán.